W Polsce choroba próchnicowa u dzieci to niestety wciąż poważny problem
społeczny i epidemiologiczny mający konsekwencje zdrowotne w kolejnych etapach
życia. Czynników ryzyka próchnicy zębów mlecznych jest wiele. Mogą to być
zachowania dietetyczne, czas wprowadzenia i częstość wykonywania zabiegów
higienicznych w jamie ustnej dziecka. Nie bez znaczenia są też choroby i
przyjmowane w czasie ciąży leki, palenie tytoniu, obecność ognisk próchnicy u
przyszłych rodziców dziecka, niski poziom świadomości prozdrowotnej, a także
status socjoekonomiczny rodziny.
Próchnica może być przyczyną bólu,
przedwczesnej utraty uzębienia mlecznego, zaburzeń rozwojowych narządu żucia, co
może prowadzić do utrudnień w rozwoju mowy i zaburzeń intelektualnych i
emocjonalnych dziecka.
Niekorzystny wpływ na stan ogólny malucha może
mieć także postępowanie terapeutyczne. Szczególnie negatywne działanie na
dziecko ma stres związany z leczeniem stomatologicznym. Problem ten może być
także czynnikiem sprzyjającym rozwojowi poważnych chorób ogólnoustrojowych.
Wiadomo, że choroba próchnicowa odgrywa często rolę w etiologii infekcji górnych
dróg oddechowych czy infekcyjnego zapalenia wsierdzia. Ten wieloaspektowy
problem zdrowotny można jednak pokonać dzięki wcześnie rozpoczętej profilaktyce.
Z tą myślą powstała ta monografia, która skierowana jest przede
wszystkim do stomatologów, asystentek i higienistek stomatologicznych, a także
lekarzy pediatrów i lekarzy rodzinnych, którym przypada szczególna rola w
zapobieganiu próchnicy u dzieci przez prowadzenie działań edukacyjnych w
zakresie zdrowia jamy ustnej, udzielanie porad dietetycznych i higienicznych,
zalecanie stosowania środków profilaktycznych i w odpowiednim momencie
kierowanie dziecka do leczenia specjalistycznego.
Próchnica wczesnego
dzieciństwa, będąca najczęściej diagnozowanym u dzieci do 3 roku życia
schorzeniem przewlekłym, traktowana jest obecnie jako choroba społeczna
uwarunkowana środowiskowo. W pracy przedstawiono liczne zależności obserwowane w
przebiegu ciąży, które mogą zwiększać ryzyko rozwoju choroby próchnicowej.
Określenie nowego obszaru poszukiwań związków przyczynowo skutkowych promujących
wzrost podatności tkanek zębów na demineralizację, stanowi interesujące
podejście o charakterze interdyscyplinarnym. Analiza stanu zdrowia dziecka w
korelacji z zachowaniami zdrowotnymi rodziców/opiekunów jest podejmowana już od
wielu lat. W prezentowanej pracy nowatorsko zidentyfikowano predyktory mogące
modyfikować rozwój i dojrzewanie tkanek zębów podczas odontogenezy. W efekcie
prowadzonych badań stwierdzono, iż predyktorami taki mogą być czynniki
zaburzające przebieg ciąży. Tak ujęta analiza prognostyczna może stanowić cenne
narzędzie indywidualnej oceny ryzyka rozwoju choroby próchnicowej u dziecka.
Spis treści:
1. Wstęp
2. Zdrowie przedmiotem zainteresowania interdyscyplinarnego
3. Rozwój narządu żucia i uzębienia w kontekście rozwoju dziecka
4.
Etiologia próchnicy wczesnodziecięcej
5. Promocja zdrowia jamy ustnej w
aspekcie odpowiedzialności rodzicielskiej
6. Zachowania zdrowotne matki
mające wpływ na zdrowie jamy ustnej dziecka
7. Wpływ innych czynników
związanych z przebiegiem okresu perinatalnego na występowanie próchnicy
wczesnodziecięcej
8. Postępowanie kliniczne
9. Rola żywienia niemowląt i
małych dzieci w profilaktyce osobniczej
10. Ocena aktywności zdrowotnej
matek dzieci wolnych od próchnicy wczesnodziecięcej
11. Model prognostyczny
występowania próchnicy wczesnodziecięcej w populacji dzieci do 3. Roku życia
12. Podsumowanie
13. Postulaty dotyczące poprawy opieki stomatologicznej
nad populacją w wieku rozwojowym
Piśmiennictwo
Skorowidz